ในการดำเนินธุรกิจ สิ่งที่สำคัญมากที่สุดอย่างหนึ่งคือ การวางแผน เพราะธุรกิจที่มีการ’วางแผนที่ดี มีประสิทธิภาพ ย่อมจะนำไปสู่ความสำเร็จในอนาคต และแน่นอนว่าแม้จะเป็นธุรกิจขนาดย่อม หรือขนาดใหญ่ หากขาดการวางแผนที่ดีแล้ว งานย่อมยากที่จะประสบผลสำเร็จไต้ ธุรกิจหลายอย่างที่ไม่ประสบความสำเร็จส่วนมากมักมีสาเหตุมาจากการไม่ได้วางแผนที่ดีไว้ก่อนเสมอ สิ่งที่ควรคำนึงถึงในการวางแผนธุรกิจนั้นมีหลากหลาย โดยคุณอาจลองตั้งรายการคำถาม ทั้งนี้เพื่อหาคำตอบให้ได้ก่อนว่าคุณสามารถตอบคำถามต่าง ๆ เหล่านั้นได้ดีเพียงไร อาทิ
1. จะเริ่มธุรกิจประเภทใด?
2. ธุรกิจที่จัดตั้งขึ้นมานั้นเกี่ยวข้องกับระบบเศรษฐกิจอย่างไร?
3. การขายปลีกจะขายอะไร?
4. การผลิต เราจะผลิตอะไร?
5. การบริการ เราจะใช้สินค้า บริการลูกค้าอย่างไร?
คำตอบโดยรวม ก่อนอื่นหากจะเริ่มก่อตั้งธุรกิจขึ้นมานั้น นักธุรกิจขนาดย่อมต้องพิจารณาถึงความเหมาะสม ความรู้ความสามารถสำหรับธุรกิจนั้นก่อนว่า ธุรกิจประเภทใดที่เหมาะสมกับตนเองก่อน สินค้าที่จะขายหรือผลิตนั้นที่จะต้องตรงตามความรู้ ความสามารถ และความถนัดของนักธุรกิจขนาดย่อม ซึ่งถ้าเลือกสินค้าไม่ตรงตามความรู้ และความถนัดแล้ว อาจเกิดปัญหาขึ้นมาภายหลังไต้
ในสภาพแวดล้อมของ เศรษฐกิจปัจจุบันมีอิทธิพลต่อการเริ่มต้นธุรกิจเป็นอย่างมาก นักธุรกิจขนาดย่อมต้องพิจารณาว่า ธุรกิจประเภทที่จะจัดตั้งขึ้นมานั้น เกี่ยวข้องกับระบบเศรษฐกิจของชาติอย่างไรบ้าง เช่น ในระบบเศรษฐกิจที่มุ่งเน้นหนักทางด้านการเกษตร ประเภทของธุรกิจจำพวกอุตสาหกรรมแปรรูปผลิตภ้ณฑ์ทางการเกษตรมีความจำเป็นมาก โดยเฉพาะโรงงานผลิตอาหาร สำเร็จรูป อาหารกระป๋อง โรงสี โรงเลื่อย ฯลฯ ทั้งนี้เพื่อที่จะวิเคราะห์การจัดตั้งธุรกิจให้แคบ และลงลึกในรายละเอียดของธุรกิจนั้นเอง
การตัดสินใจที่จะเริ่มทำธุรกิจ ก่อนอื่นนั้นจะต้องสำรวจตัวเองก่อน ว่าจะทำธุรกิจอะไร โดยมีสาเหตุที่มา หลายแนวทางด้วยกัน ได้แก่
1. ทำเป็นงานอดิเรก
2. ทำเพราะเป็นธุรกิจเดิมของครอบครัว
3. ทำเพราะเป็นธุรกิจที่ยังไม่มีใครทำมาก่อน
4. ทำเป็นธุรกิจที่เลียนแบบผู้อื่น
5. ทำเพราะเป็นธุรกิจที่ตามกระแสนิยม
6. ทำเพราะเป็นธุรกิจที่ซื้อลิขสิทธิ์จากธุรกิจเดิมที่มีชื่อเสียง
7. ทำเพื่อเป็นธุรกิจเสริมจากอาชีพหลัก
ธุรกิจที่ประสบความสำเร็จนั้นส่วนใหญ่มักจะเริ่มต้นจาก “การทำในสิ่งที่คุณอยากจะทำ”
มารู้จักความหมายของแผนธุรกิจกันดีกว่า แผนธุรกิจ หมายถึงแผนการดำเนินงานทางธุรกิจ ที่แสดงถึงกิจกรรมต่าง ๆ ส่วนใหญ่จะจัดทำในรูปโครงการ ศึกษาความเป็นไปได้ของธรกิจ โดยผู้ประกอบการก็คือ
1. จะทำอะไร (What)
2. ทำไมจึงต้องทำ (Why)
3. ใครเปีนผู้ทำ (Who)
4. จะทำอย่างไร (How)
5. จะทำที่ไหน (Where)
6. จะทำเมื่อใด (When)
ซึ่งแนวทางในการจัดสรรทรัพยากร หรือปัจจัยการผลิตที่มีอยู่อย่างจำกัด ได้แก่เงินทุน กำลังคน วัตถุดิบ เครื่องมืออุปกรณ์ ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ระยะเวลาของแผนอาจกำหนดเปีนแผนระยะสั้นระยะเวลาประมาณ 6 เดือน ถึง 1 ปี ระยะปานกลาง ระยะเวลาประมาณ 1-3 ปี และระยะยาวตั้งแต่ 3 ปีขึ้นไป
