วิธีปลูกกระจับ พร้อมคำแนะนำในการขายกระจับ

กระจับปกติเป็นพืชที่พบได้ตามธรรมชาติ โดยจะกระจายพันธุ์ไปตามเขตต่าง ๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในปัจจุบันกระจับใช้ปลูกเป็นพืชทดแทนข้าวในกรณีที่นาข้าวมีน้ำมากเกินจนไม่เหมาะต่อการทำนา ผลของกระจับเรียกว่า ฝัก มีลักษณะคล้ายหน้าวัวที่มีเขาออก 2 ข้าง ที่เจริญมาจากกลีบเลี้ยงของดอก เปลือกฝักเป็นเปลือกแข็ง ผิวเปลือกสีม่วงแดงจนถึงดำ หรือเป็นสีดำ เนื้อด้านในมีสีขาวเป็นก้อนแป้งขนาดใหญ่ที่จะพัฒนาเป็นใบเลี้ยง และมีก้อนสีขาวขนาดเล็ก 1 อัน แทรกอยู่ ซึ่งจะพัฒนามาเป็นราก และลำต้น

กระจับที่พบในประเทศไทยมีทั้งหมด 4 ชนิด แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ

• กลุ่มที่ 1 เป็นกระจับที่ผลมี 2 เขา (กระจับเขาควาย) ได้แก่ กระจับเขาแหลม และกระจับเขาทู่
– กระจับเขาแหลม (Horn Nut)
– กระจับเขาทู่ (Water caltrops)
เกษตรส่วนใหญ่มักจะนิยมปลูกพันธุ์ทั้ง 2 พันธุ์นี้ เพราะมีรสชาติดี ปลูกได้ง่าย และโตไว
• กลุ่มที่ 2 เป็นกระจับที่ผลมีสี่เขา ได้แก่
– กระจ่อม (Jesuit Nut)
– กระจับ (Tinghara Nut)

กระจ่อมพบในจังหวัดนครสวรรค์ ส่วนกระจับพบในจังหวัดนครศรีธรรมราช จะเติบโตในลักษณะของวัชพืชน้ำ เป็นกระจับชนิด 4 เขา กระจับชนิดนี้ ในประเทศไทยไม่นิยมปลูกเพื่อนำฝักมารับประทาน แต่พบการนำกระจับมาปลูกเพื่อใช้เป็นไม้ประดับหรือใช้ปลูกในตู้ปลา นอกจากนั้นยังพบการปลูกในแถบประเทศแอฟริกาและยูเรเซีย ปลูกพฤษภาคม เพราะ ไม่ชอบอากาศร้อน เก็บกันยา ตุลา

วิธีการเพาะปลูก พื้นที่ปลูกกระจับควรเป็นที่นาลุ่ม มีระดับน้ำสูง 50-80 เซนติเมตร การปลูกกระจับสามารถทำได้ 2 วิธีคือ การเอาเมล็ดมาเพาะและการใช้ยอดปักดำ (แนะนำว่า ควรใช้วิธีการปักดำยอดกระจับ จะได้ผลผลิตเร็วกว่าการนำฝักแก่มาเพาะครับ)

การปลูกด้วยเมล็ด การปลูกด้วยเมล็ดจะใช้เมล็ดที่แก่แล้วเท่านั้นและเป็นเมล็ดที่ได้จากต้นที่มีอายุการเก็บเกี่ยวสั้น โดยการเพาะจะเริ่มจากการนำดินผสมกับแกลบดำ อัตราส่วน 1:1 บรรจุใส่กระถาง แล้วฝังลงในกระถางตรงกลางให้ลึกพอดินกลบพอดี หลังจากนั้นใช้น้ำเทใส่กระถางให้ท่วมและปล่อยทิ้งไว้ เมื่อฝักเริ่มงอกโดยใช้ระยะเวลาประมาณ 1 เดือน กระจับของเราก็พร้อมที่จะย้ายลงปลูกในแปลง ทั้งนี้ขณะเพาะเมล็ดต้องคอยดูแลให้น้ำท่วมหน้าดินในกระถางอยู่ตลอด

การปลูกด้วยเถา การปลูกด้วยการปักดำยอด จะใช้ยอดที่อ่อนใบค่อนข้างบาง เล็ก และมีสีน้ำตาล

การเตรียมดิน ปรับระดับหน้าดินให้เรียบเสมอกันแล้วใส่ยิปซั่ม ปุ๋ยคอก ปุ๋ยน้ำชีวภาพ กระดูกป่น ฮอร์โมนบำรุงราก และปุ๋ยสูตร 25-7-7 ลงไปคลุกเคล้าผสมกัน จากนั้นหว่านให้ทั่ว แล้วจึงตีดินหลาย ๆ รอบเพื่อทำเทือกเหมือนกับที่ทำเทือกดำนา ปล่อยดินทิ้งไว้เพื่อหมักดินประมาณ 10-15 วัน ก่อนทำการปลูกก็ให้ตีเทือกอีก 1 รอบ

การปลูกแบบเพาะเมล็ดให้นำกล้ากระจับลงปลูก โดยระยะห่างระหว่างแถวและกอควรอยู่ที่ 5-6 เมตร แล้วจึงปล่อยน้ำเข้าในนาโดยให้น้ำสูงประมาณเท่าก้านเหง้าเพื่อให้ใบโผล่พ้นน้ำมารับแดดได้พอดี

การปลูกแบบปักดำยอด ก่อนปักดำต้องสูบน้ำเข้าแปลงให้ลึกเท่าความสูงของก้านเหง้าเพื่อให้ใบโผล่พ้นผิวน้ำพอดี จากนั้นเริมปลูกด้วยการนำยอดมามัดรวมกัน 2-3 ยอด แล้วกดส่วนโคนของยอดที่มัดรวมกันลงในหน้าดินใต้น้ำให้ลึกประมาณที่ยอดไม่ลอย ระยะห่างระหว่างเถาที่ 2.5-3 เมตร

ระยะการเก็บเกี่ยวผลผลิต

ประมาณ 15 วันเก็บหนึ่งครั้ง โดยเก็บผลที่แก่จัดซึ่งจะมีลักษณะเป็นสีแดงจัด

การให้ปุ๋ย

เมื่อกระจับอายุได้ 1 สัปดาห์ ก็เร่งการเจริญเติบโตด้วยหว่านปุ๋ยยูเรียบำรุง ไร่ละ 3 กิโลกรัม ห้ามใส่ปุ๋ยในปริมาณมากกว่านี้ เพราะจะทำให้ต้นอวบน้ำ จนโรคและแมลงเข้าทำลายได้ หลังจากนั้นปล่อยให้เจริญเติบโตเองจนอายุได้ 2 เดือน เร่งการติดฝักด้วยการใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 8-24-24 ไร่ละ 2 กิโลกรัม ในเดือนที่ 3-4 ให้ใส่ปุ๋ยสูตร 24-12-12 ซึ่งจะช่วยให้ฝักกระจับมีขนาดใหญ่ เมื่ออายุ 4 เดือนฝักก็จะเริ่มแก่ เริ่มที่จะสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ ในระหว่างการปลูกกระจับควรมีการเปลี่ยนถ่ายน้ำทุกๆ 1-2 เดือน/ครั้ง

โรคและศัตรูพืช

ศัตรูสำคัญของกระจับคือหอยเชอรี่ ซึ่งกัดกินใบจนผลผลิตเสียหายได้มากกว่าครึ่ง แนะนำให้เกษตรกรใช้ใบพืช ที่มีน้ำยางเหนียวคล้ายน้ำนม อย่างเช่น ใบมะละกอ หรือเถาขี้กา มาวางล่อบริเวณริมแปลงนา 1 คืน แล้วเก็บหอยไปทำลาย ซึ่งจะปลอดภัยกว่าการใช้สารเคมีกำจัด โดยทำทุก 3 วัน นอกจากนี้ ให้ใช้ตาข่ายมากั้นทางน้ำ ป้องกันไม่ให้ไข่และตัวอ่อนหอยเข้ามาในนาด้วย

ผลกระจับนั้นนิยมนำมาต้มรับประทานเพราะมีความหวาน มัน อร่อย นอกจากนี้มันยังสามารถนำมาทำเป็นขนมหวานอย่างเช่น กระจับน้ำแข็งใส กระจับต้มน้ำขิง หรือนำมาทำส่วนประกอบของขนมตะโก้ นำมาทำไส้ข้าวเหนียวปิ้งก็ยังได้ แต่ไม่เพียงเท่านั้นเพราะอาหารคาวก็สามารถนำกระจับมาเป็นส่วนประกอบได้เช่นกัน แต่ในปัจจุบัน กระจับเริ่มหารับประทานได้ยากยิ่งขึ้น ดังนั้นหากเกษตรที่พบปัญหาราคาข้าวตกต่ำหรือใครก็ตามที่อยากเพิ่มรายได้ให้กับตนเองและครอบครัว การปลูกกระจับขายก็เป็นทางเลือกที่ดีอีกทางหนึ่งเลยทีเดียว

error: Content is protected !!